Tôi biết mình sẵn sàng trở thành freelancer nhờ… một lời chê

“Làm sao An biết rằng An sẽ không hối tiếc khi từ bỏ một công việc ổn định để làm freelancer?”

Thắc mắc này có lẽ là câu hỏi tôi nhận được nhiều nhất, từ thời điểm tôi chia sẻ ý định chia tay công việc ổn định với mức lương tốt, cho đến ngày hôm nay, 2 năm sau khi tôi trở thành họa sĩ hoạt động tự do.

Sự thật là… không có một biến cố chí mạng, hay một khoảnh khắc tỉnh thức, cũng không có một sự kiện tiên quyết nào cả.

Đó đã, và vẫn luôn là cả một quá trình dài, mà đôi khi tôi không biết chính xác đâu là bước tiếp theo. Tuy nhiên, quá trình đó vẫn luôn gửi những “dấu hiệu” xác nhận rằng tôi đang  đi đúng đường.

Trong bài viết đầu tiên của năm mới Âm lịch Giáp Thìn, tôi sẽ tiết lộ với các bạn một trong những “dấu hiệu” đó. Bất ngờ ở chỗ, đó là… một phản hồi tiêu cực. Chúng ta sẽ cùng nhau phân tích làm thế nào tôi nhận ra rằng lời chê ngày đó thực sự là “dấu hiệu” cho thấy rằng bản thân đã sẵn sàng bắt đầu sự nghiệp freelancer.

Khởi điểm của lời chê

Trước khi trở thành họa sĩ, tôi từng làm việc trong bộ phận HSE (Hygiène, Sécurité, Environnement ; tạm dịch: Vệ sinh, An toàn, Môi trường) của một công ty lớn. Câu chuyện của chúng ta diễn ra khoảng hơn một năm trước ngày tôi nghỉ việc.

(Để tôn trọng tính bảo mật liên quan đến tính chất công việc cũ và sự ẩn danh của các cựu đồng nghiệp, một số chi tiết trong câu chuyện sẽ được thay đổi, tên nhân vật cũng sẽ được thay thế và viết tắt.)

Bộ phận của tôi vào thời điểm đó có nhiệm vụ phát hành một cuốn « sổ tay an toàn » cho tất cả nhân viên mới gia nhập công ty. Ấn phẩm đó tổng hợp tất cả quy tắc, hướng dẫn, và mẹo vặt để  đảm bảo nhân viên có thể thực hiện mọi nhiệm vụ trong điều kiện an toàn tối ưu.

Năm đó, ưu tiên cấp bách của bộ phận là phát hành một ấn bản sửa đổi và cập nhật từ nội dung đến hình thức cuốn sổ tay an toàn. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, bao gồm việc phòng truyền thông nội bộ không sắp xếp được thời gian để tham gia thiết kế, dự án đã bị đình trệ nhiều tháng liền.

Trong bài viết Làm thế nào để có thêm thời gian làm sáng tạo?, tôi đã chia sẻ với bạn phương pháp tích hợp hoạt động sáng tạo vào công việc chính. Áp dụng đúng công thức, tôi đã  chớp lấy cơ hội đề xuất với cấp trên cho phép mình đảm nhận thiết kế đồ họa cho toàn bộ cuốn sổ tay ba mươi trang này. Đây chính là dịp hoàn hảo để tôi làm sáng tạo một cách đường hoàng, ngay trong giờ làm việc, ở văn phòng công ty.

Dự án cứ thế tiến triển, và vài tuần sau đó, bộ phận chúng tôi yên tâm thở phào khi cuối cùng cũng đã có thể gửi cuốn sổ tay qua bộ phận in ấn.

Vì khá hài lòng khi thành quả được in xong, bộ phận chúng tôi đã quyết định phát luôn cuốn sổ cho tất cả nhân viên cả cũ và mới để cập nhật lại một lượt các quy tắc an toàn.

Khi nhận được phiên bản mới của cuốn sổ, C., một chuyên gia của phòng marketing, đã hỏi Q., đồng nghiệp cùng bộ phận HSE của tôi: “Phòng truyền thông nội bộ đẻ ra cái tập này đây hả?”

Q. trả lời: “Không không, bộ phận của mình đảm nhận cả nội dung và hình thức đấy.”

C. ngay lập tức nhẹ giọng: “À ừ… Nhìn cũng khá so với đồ nhà làm đấy!”

Tôi không có mặt trong cuộc đối thoại đó. Và, cũng như Q., tôi nhận thức được rằng ý kiến của C. là một lời chê, một phản hồi tiêu cực về thiết kế của cuốn sổ tay.

Tuy vậy, tôi lại thấy mừng khi biết nhận được lời chê từ C.

Dưới đây là 3 lý do tại sao phản hồi tiêu cực này lại làm sáng tỏ con đường tôi chọn:

1.   Chuyên gia sẽ luôn nhận ra sự khác biệt

Vì không thuộc phòng truyền thông, hay marketing, hay thiết kế, rõ ràng công ty không chấp nhận chi trả bản quyền phần mềm thiết kế chuyên nghiệp cho tôi. Để thực hiện cuốn sổ tay, tôi đã phải tung hứng giữa Powerpoint, Publisher và Paint.net. (Thời đó, Canva vẫn chưa được phổ biến.)

Dù đồng nghiệp cùng văn phòng, cấp trên của tôi, các trưởng phòng khác, và nhiều nhân viên đã đánh giá cao phần nhìn của cuốn sổ, nhưng bản thân tôi đã luôn nhận thức được những giới hạn của ấn phẩm này khi sử dụng những công cụ chắp nối không chuyên.

C. cũng vậy, cô đã nhận ra điều đó ngay từ những lần lật trang đầu tiên. Và C. là một nhân viên marketing lâu năm, với cái nhìn của một chuyên gia.

Lời nhận xét của cô ấy đã xác nhận với tôi rằng các chuyên gia luôn nhận ra sự khác biệt giữa một sản phẩm “nhà làm” và một sản phẩm đến từ bàn tay của một chuyên gia.

Độc giả, khán giả, người tiêu dùng có thể gặp khó khăn trong việc phân biệt giữa một hình ảnh được kiến tạo từ các công cụ tự động và một tác phẩm gốc được tạo từ bàn tay nghệ nhân. Nhưng các chuyên gia sẽ luôn nhận ra sự khác biệt.

Điều này có nghĩa là: nếu chất lượng tranh minh họa của tôi thực sự tốt, sẽ luôn có những chuyên gia sẵn lòng trả tiền cho dịch vụ của tôi.

2.   Tôi đã sẵn sàng tiếp nhận phản hồi tiêu cực

Mối quan hệ của C. và tôi trước giờ vẫn luôn rất tốt. Và vì cô ấy thậm chí còn không biết rằng cuốn sổ tay được thiết kế bởi tôi, nên nhận xét của cô ấy chỉ đơn thuần hướng đến sản phẩm.

Khi nhận được phản hồi này thông qua Q., tôi cảm thấy… bình thường. Tại thời điểm tôi nhận ra rằng tôi không còn đón nhận phản hồi tiêu cực một cách cá nhân nữa, và tôi vẫn tự nhận ra các giới hạn của ấn phẩm mặc dù trước đó đã nhận được những phản hồi tích cực. Tôi biết mình đã sẵn sàng để làm việc trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ.

Tôi hoàn toàn đồng tình với C., nhưng tôi không cảm thấy xấu hổ về cuốn sổ này.

Bởi vì, ngay cả khi nó không phải sản phẩm là đẹp nhất, cuốn sổ đã đáp ứng tất cả các nhu cầu của “khách hàng mục tiêu”, với các phương tiện tôi có trong tay.

Cuốn sổ được xây dựng tay trong tay cùng các bộ phận khác, tích hợp trong đó tất cả các thông tin an toàn quan trọng. Tất cả các thành viên của bộ phận HSE đều hài lòng khi phát hành cuốn sổ. Tất cả các trưởng phòng và giám đốc đã phê duyệt cuốn sổ. Và những người thử nghiệm (nhân viên từ các bộ phận khác nhau) đã đánh giá cao phiên bản mới của cuốn sổ này.

Hôm đó, tôi biết rằng mình luôn phải nhớ rằng, khi thự hiện dự án cho khách hàng trong tương lai, mục tiêu không phải là tạo ra tác phẩm để đời, tuyệt vời chưa từng có trên thế giới. Mục tiêu là đáp ứng tốt nhất các nhu cầu của khách hàng, mà vẫn thích ứng với tất cả các nguồn lực tài chính, nhân sự, và thời gian mà cả khách hàng và tôi đang sở hữu.

3.   Liệu tôi muốn tiếp tục làm “một chuyên gia HSE biết vẽ” hay tôi muốn trở thành “một họa sĩ minh họa”?

Đó là câu hỏi tôi tự đặt ra khi trở về nhà tối hôm đó, sau khi nhận được sự nhận xét của C.

Tôi thầm nghĩ:

“Nếu tiếp tục làm nhân viên trong lĩnh vực an toàn, tôi vẫn có thể khiến những đồng nghiệp ngoài phòng marketing phải trầm trồ, bằng kỹ năng sáng tạo hình ảnh của mình. Nhưng tôi sẽ không bao giờ được coi là một chuyên gia thực sự trong lĩnh vực hình ảnh bởi những chuyên gia thực sự.

Nếu tiếp tục làm nhân viên trong lĩnh vực an toàn, tôi vẫn có thể cố gắng tạo ra phép màu với Powerpoint, Publisher và Paint.net, và song song với đó, cập nhật kỹ năng về Photoshop, InDesign, Illustrator vào buổi tối hoặc cuối tuần. Nhưng tôi sẽ không bao giờ bắt kịp được những chuyên gia thực sự đang sử dụng những công cụ chuyên nghiệp hàng ngày, trong các dự án 100% sáng tạo.

Nếu tiếp tục làm nhân viên trong lĩnh vực an toàn, tôi vẫn có thể chớp lấy vài cơ hội bất ngờ để tích hợp hoạt động sáng tạo vào công việc chính. Nhưng điều sáng tạo sẽ không bao giờ là ưu tiên của ngày, của năm, của cuộc đời tôi.”

Ba năm sau tối hôm đó, chúng ta đều đã biết câu trả lời. 😉

Dấu hiệu chỉ hiện ra trước mắt những người lựa chọn tiếp tục con đường

Sự không chắc chắn đôi khi có thể là chất xúc tác cho những quyết định lớn trong cuộc đời chúng ta. Đối với tôi, việc rời bỏ một công việc ổn định để trở thành một freelancer không bao giờ là một sự rõ ràng tuyệt đối, và tôi chỉ mới đi những bước đầu trên con đường này.

Và tôi chưa bao giờ hối hận về quyết định này.

Tôi nghĩ rằng không nên chờ đợi đến khi chắc chắn 100% trước khi bắt đầu một sự thay đổi. Chúng ta chỉ có thể chắc chắn một cách tương đối dựa trên những sự kiện khác nhau xảy đến mỗi ngày. Sẽ luôn có những dấu hiệu trên con đường để chỉ dẫn cho chúng ta. Một số dấu hiệu sẽ khiêm tốn hơn những dấu hiệu khác, và sẽ đòi hỏi nhiều sự phân tích và tự vấn hơn.

Đôi khi, một dấu hiệu tích cực có thể đến dưới dạng một phản hồi tiêu cực.

Đôi khi, nó đến sau một quyết định không liên quan đến sự thay đổi đang được cân nhắc (như việc nhận nuôi một chú mèo chẳng hạn).

Tuy nhiên, các dấu hiệu chỉ xuất hiện khi chúng ta lựa chọn tiến lên.

Keep creating!

Tu Ha An

*Vui lòng đọc kỹ thông tin về Bản Quyền trước khi sao chép hoặc trích dẫn nội dung và hình ảnh của blog tuhaan.com