Hà Nội, cho phép tôi được yêu lại Hà Nội lần nữa được không?

“When I say be creative I don’t mean that you should all go and become great painters and great poets. I simply mean let your life be a painting, let your life be a poem.”

« Một ngày đi qua tượng đài Lý Thái Tổ ở gần nhà vào cuối tuần khi các em bé đang lái xe trong những chiếc ô tô nhỏ, em thấy mấy bạn Tây chụp lại cảnh đó với vẻ rất hào hứng và ngạc nhiên. Em cũng thấy ngạc nhiên theo.

Nếu là khi đi du lịch, hẳn là em cũng sẽ thấy cảnh tượng đó đáng yêu, lạ lẫm, và muốn lưu lại. Nhưng vì đã quá quen thuộc với thành phố của mình, em không còn có cảm xúc gì nữa.

Với em sáng tạo cũng vậy, không nhất thiết phải làm ra những gì thật mới mẻ, chưa có ai làm trước đây, mà đôi khi chỉ là nhìn những vật, việc quen thuộc với đôi mắt của một đứa trẻ, của một người đi du lịch để thấy cuộc sống thật đẹp, để trân trọng hơn vì mỗi phút giây trôi qua đều sẽ trở thành quá khứ. »

Tôi đã không hiểu hết ý nghĩa những câu chữ này… cho đến ngày hôm nay

Những dòng tâm sự đầu bài được viết bởi Thảo Nguyên (A Holistic Educator), một đồng nghiệp, một người bạn và một người làm sáng tạo mà tôi rất ngưỡng mộ.

Những câu từ đẹp đẽ này vốn được dành cho cuộc bắt tay của chúng tôi trên một bài đăng Instagram đáng ra phải được đăng vào… tháng Hai. Nhưng nếu bạn đang đọc bài viết này vào thời điểm đăng bài, bạn hẳn đã nhận rằng tôi đã trễ tới 8 tháng so với kế hoạch!

Đây là lần đầu tiên tôi không nghĩ sự chậm trễ này là hệ quả của xu hướng “ảo tưởng sức mạnh”, hay đúng hơn là sức làm việc của tôi.

Tôi tin là lần này, vũ trụ đã sắp đặt một chuỗi sự kiện để bài đăng này phải được ra mắt vào đúng thời điểm này, tháng Mười năm 2023, đúng sinh nhật 30 tuổi của tôi, khi tôi đang có mặt ở Hà Nội, quê hương của mình.

Hà Nội, tôi từng tưởng rằng mình đã lỡ quên…

Tôi sinh ra ở Hà Nội, cả tuổi thơ và tuổi ẩm ương của tôi đểu gắn với Hà Nội.

Hà Nội từng là tất cả những gì tôi biết. Hà Nội từng là điều hiển nhiên. Hà Nội từng là tiêu chuẩn của tôi.

Năm 17 tuổi, tôi qua Pháp đi học; và rồi lưu lại từ đó tới giờ. Tôi thường được hỏi liệu tôi có nhớ Hà Nội không, liệu xa Hà Nội có khó khăn lắm không, liệu cuộc sống quê nhà có khác biệt nhiều với nơi tôi đến hay không. Và thường thì tôi luôn nói dối, để người đối diện nhìn tôi như một cô bé ngoan ngoãn không quên nguồn gốc của mình.

Sự thật là, ngay từ khi đặt chân đến Pháp, tôi đã tập trung toàn tâm trí sức lực vào mục tiêu hòa nhập, đạt điểm cao, giải quyết vấn đề hành chính và tập sống một mình lần đầu tiên trong đời. Hiện tại của tôi không có chỗ cho việc so sánh cuộc sống trước và sau 17 tuổi của mình.

Vài tuần trước, khi đang lật qua đống tranh vẽ của mình, tôi nhận ra vài năm qua, tôi luôn vẽ mùa thu với hình ảnh những quả bí ngô, ly cacao nóng, lóng quế hay những chú cáo màu cam và những chú mèo đen đội nón phù thủy. Đó là những biểu tượng hiện lên đầu tiên trong tâm trí mỗi khi tôi nghĩ đến mùa thu.

Nghe có vẻ thật bình thường phải không? Đúng, hoàn toàn bình thường nếu bạn sống ở một quốc gia phương Tây. Nhưng tôi lại bàng hoàng khi nhận ra rằng không có bánh trung thu màu nâu vàng đẹp đẽ, hoa sữa trắng trong ngần, hay cốm xanh dẻo mềm hiện lên trong tâm trí tôi khi mùa thu đến. Dù cho, đó từng là tất cả những gì tôi biết, đó từng là điều hiển nhiên đối với tôi, đó từng là tiêu chuẩn của tôi. Ấy vậy mà, điều hiển nhiên trong tôi đã bị thay thế. Lòng tôi ngập tràn cảm xúc xấu hổ vì tôi đã lỡ quên.

Hà Nội đã nuôi dưỡng tôi, đã yêu thương tôi, đã cho tôi rất nhiều, còn tôi, tôi đã quên Hà Nội. Tôi không còn xứng đáng với Hà Nội.

Nhưng… Hà Nội à, cuối cùng tôi cũng hiểu.

Và rồi, cách đây 2 ngày, tôi hạ cánh xuống Hà Nội với kế hoạch lưu lại đây hai tháng. Hà Nội và tôi gặp nhau sau 12 năm (nếu không tính hai lần tôi tranh thủ về nhà trong kỳ nghỉ).

Đọc lại những câu từ Thảo viết để chuẩn bị đăng bài lên Instagram, ngay lập tức, tôi hiểu được vì sao sự hiển nhiên trong tôi lại bị thay thế một cách đột ngột như vậy:

Ngay từ khi tôi đặt chân đến Lorient ở Pháp, đến Trois-Rivières ở Canada, hay bất kỳ thành phố nào khác trong suốt 12 năm qua, tôi đã luôn cố gắng ghi nhớ nhiều đặc điểm của từng vùng miền nhất có thể, vì tôi luôn cố gắng hòa nhập. Nhưng quan trọng hơn cả, tôi không biết trước mình sẽ lưu lại đó bao lâu. Lòng tôi sục sôi mong muốn phải khám phá nhiều nhất có thể, giữ lại nhiều kỷ niệm nhất có thể và tận hưởng từng khoảnh khắc.

Những ngày sống ở Hà Nội, tôi chưa bao giờ nghĩ một ngày kia tôi sẽ rời thành phố này. Tôi chưa bao giờ cố gắng để giữ Hà Nội trong tâm trí mình.

Hà Nội, cho phép tôi yêu Hà Nội theo cách khác được không?

Hà Nội hiện diện trong mọi ngóc ngách tuổi thơ và và tuổi thiếu niên của tôi. Sự sáng tạo của tôi được vun đắp tại Hà Nội. Những tình bạn bền vững nhất của tôi đã bắt đầu tại Hà Nội. Những rung cảm đầu đời của tôi đã nảy mầm từ Hà Nội.

Nhưng cũng từ Hà Nội, gốc rễ của những nỗi bất an của tôi đã cắm sâu. Tôi chưa bao giờ hoàn toàn được là chính mình khi còn sống ở Hà Nội. Năm này qua tháng khác, tôi đã kéo lê sự hoang mang qua mỗi con đường tôi từng ghé đến ở Hà Nội.

Hôm nay là sinh nhật 30 tuổi của tôi.

Tôi không còn là cô sinh viên trẻ muốn hòa nhập bằng mọi giá và tìm mọi cách để được chấp nhận bởi bạn bè đồng trang lứa ở trời Tây.

Và Hà Nội không còn là thành phố của tôi. Tôi không biết từ giờ đến cuối đời, tôi còn có thể dành bao nhiêu ngày ở Hà Nội.

Khi cố gắng làm theo những câu từ của Thảo, nhìn thành phố này với đôi mắt của một kẻ mới đến, tôi đã chợt nhận ra những nét đặc trưng thay vì chỉ thấy chúng như những thuận lợi hay bất tiện đơn thuần.

Nhưng tôi cũng nhận ra, dù những biểu tượng của Hà Nội không còn là điều đầu tiên hiện lên trong tâm trí tôi, giọng điệu Hà Nội vẫn hiện hữu trong từng câu nói của tôi. Có lẽ tôi không thể giải thích cho bạn bè phương Tây của mình mọi sự khác biệt giữa Hà Nội và thành phố của họ, nhưng tác phong của một người con gái Hà Nội vẫn hiện diện trong từng cử chỉ của tôi. Tôi không vẽ những hình ảnh mùa thu ở Hà Nội với tất cả những điều xinh đẹp đặc trưng, nhưng Hà Nội luôn ẩn hiện trong từng nét cọ của tôi.

Vậy nên, có lẽ đã đến lúc tôi học cách hiểu về Hà Nội theo một cách khác, xoa dịu đi quá khứ của mình tại Hà Nội, và đón Hà Nội vào cuộc sống của mình theo một cách khác.

Hà Nội, để tôi yêu lại Hà Nội lần nữa nhé?

Keep creating!

Từ Hà An

*Vui lòng đọc kỹ thông tin về Bản Quyền trước khi sao chép hoặc trích dẫn nội dung và hình ảnh của blog tuhaan.com