Vẽ bìa “Một cuốn sách về chủ nghĩa tối giản”, hay một câu chuyện về sự may mắn

Từ Hà An (An): Chị Chi có chia sẻ trên mạng xã hội là mọi khâu tái bản đều do chị thực hiện mà không có sự hỗ trợ của bất kỳ đơn vị phát hành sách nào. Làm thế nào để chị Chi có thể tin tưởng một người mà chị chưa từng bao giờ làm việc cùng, như em?

Chi Nguyễn (Chi): Chị nhận ra mình cần phải có sự hỗ trợ nếu muốn chạm được đến vạch đích mình đã đề ra. Thật ra, chị nghĩ là mình đã có thể thuê người vẽ lại ý tưởng của mình hoặc thậm chí chị có thể tự thiết kế bìa sách. Nhưng nó sẽ không thật sự chuyên nghiệp và không đúng với nguyện vọng của mình. Vậy nên chị muốn tìm người phù hợp để cộng tác trong dự án sách lần này. Tiêu chí đầu tiên của chị là những người đã đọc sách và đã biết về The Present Writer. Chị nghĩ đến em đầu tiên. Em là người đầu tiên mà chị mời tham gia vào dự án sách vì trước đó An có gửi tặng chị một hình vẽ gia đình chị.

An: Em nghĩ là với độ phủ sóng của chị thì em chắc chắn không phải là người duy nhất được nội dung của chị chạm đến. Và em cũng không nghĩ em là người duy nhất đã vẽ tranh tặng chị. Em nghĩ là chị chỉ cần hô một tiếng là chị sẽ có ngay rất nhiều lựa chọn khác. Nhưng vì chị đã lựa chọn em nên em cảm thấy nhất định phải trân trọng cơ hội này.

Chi: Những hình ảnh trong bức vẽ của em thể hiện rằng em là người theo dõi nội dung của chị và rất yêu quý gia đình chị. Chị nghĩ nếu như một người nào yêu quý nội dung của mình đến mức độ họ có thể tặng mình một cái gì đấy rất đẹp, nhưng lại miễn phí, thì với tình yêu đó, khi mình có chi phí, mình trả được cho họ thì họ sẽ thật sự trân trọng nó. Họ sẽ làm việc không chỉ vì tiền mà còn vì giá trị mà mình muốn gửi đến cho cộng đồng.

Chị luôn tin là giá trị cốt lõi, động lực tự thân của con người quan trọng hơn là kinh nghiệm.

Chi: Một điều mà chị thích khi làm việc với em đấy là em không chỉ gửi hình vẽ mà em còn giải thích nội dung, ý đồ đằng sau nó. Điều này thể hiện rằng em có những suy nghĩ riêng, và nó khiến chị hiểu hơn về những ý tưởng tương ứng với những chi tiết em vẽ.

An: Có điều gì tiêu cực hay không tích cực trong quá trình chị em mình làm việc cùng nhau không ạ?

Chi: Chị nghĩ không có điều gì tiêu cực cả. Chị chỉ thấy có một cái hơi khó ở thời gian đầu là mình phải định hình được cái gu phù hợp với mình. Thời gian đầu, em có vẽ hình ảnh cô gái theo kiểu người dây, hơi ướt át và mềm yếu so với phong cách của chị. Nhưng khi chị nhận xét thì em đã thay đổi ngay để phù hợp.

Chi: Chị cảm thấy làm việc trực tiếp với họa sĩ dễ hơn so với khi làm việc với một bên trung gian. Lúc trước khi còn non nớt thì chỉ cần thấy ý tưởng của mình được thành hình là chị hạnh phúc rồi, thấy khá đẹp rồi, không cần bình luận gì thêm nữa.

Khi làm việc với em, em đưa ra nhiều phương án cho chị lựa chọn và khi chị muốn thử nghiệm thì em cũng cũng sẵn sàng thử nghiệm giúp chị. Điều đó khiến chị nhận ra rằng hóa ra không chỉ có một hướng, mà mình còn có thể đi theo nhiều hướng khác nhau.

Quá trình làm việc với em cũng khiến cho chị cảm thấy mình trưởng thành hơn rất nhiều. Chị đặt ra rất nhiều áp lực cho bản thân mình, nhưng khi chạm đến vấn đề liên quan đến người khác thì chị lại hơi xuề xoà. Ngày xưa chị sẽ không nói ra những chi tiết nhỏ nhỏ vì chị nghĩ không muốn làm phiền người ta. Nhưng khi làm việc với An rồi thì chị cũng nghĩ là có khi cái đấy lại rất dễ để người ta sửa. Những người làm việc cùng mình họ cũng rất thích có sự phản hồi. Vì làm việc cùng nhau nên họ cũng biết mình là người như thế nào rồi, không cần ngại nữa.

An: Em có một thắc mắc: ngay từ đầu chị có nghĩ cô gái trên trang bìa chính là chị không? Thật ra khi nhìn cô gái trên phiên bản bìa cũ thì em không hề nghĩ đấy là chị nên em đã không nghĩ đến chị khi vẽ những bản nháp đầu tiên. Thế nên em bất ngờ lúc đọc email phản hồi, chị xưng “chị” khi nhắc đến cô gái trên bìa…

Chi: Nói lại cho bạn nào không biết thì ý tường bìa đầu tiên là Chi vẽ tay trước.

Hồi đó thì bìa sách là hình cô gái và con mèo. Con mèo thì chắc chắn chị muốn là Friday rồi. Thời điểm đấy, khi chị hoàn thành cuốn sách cũng là lúc là Friday qua đời. Lúc đó chị muốn tri ân Friday vì hành trình của The Present Writer từ năm 2016 đến 2018, và tất cả mọi thứ, từ đi học, đi làm, đều chỉ có chị và con mèo với nhau.

Còn cô gái có phải chị hay không thì… lúc đó chị muốn có hình ảnh một cô gái nhưng chị không muốn đó quá là rõ là chị. Chị muốn hình ảnh có sự kết nối với người đọc hơn. Có một lần tình cờ chị đọc được bài blog review sách của Giang Ơi. Bạn ý rất tình cảm, bạn ý nói rằng lúc bạn ý cầm cuốn sách thì dù không có nhiều sự liên hệ với chủ đề tối giản nhưng khi nhìn thấy một cô gái với con mèo trên bìa sách thì bạn ấy đã nghĩ rằng thật giống mình và con mèo của mình. Chị nghĩ rằng sự kết nối đó thực sự quan trọng.

Em có thể thấy là bản cũ cô gái búi tóc trong khi thường thì chị không buộc tóc như vậy. Hay trên phiên bản cũ, cô gái để chân lên bàn. Ba của chị cũng bảo nên cân nhắc có nên để hình ảnh cô gái để chân lên bàn này không bởi vì… nó không được giống con gái Hà Nội lắm. Nhưng mà lúc đấy chị nghĩ là “cái này chưa chắc đã là con…”

Chị nghĩ là điều khiến chị muốn cô gái đấy là mình xuất phát từ An đấy. Ý tưởng ở đằng sau cái bóng rất thú vị, nó khiến cho chị cảm thấy tự tin hơn.

Chi: Chị có thể tự tin nói là “Ồ, phiên bản tái bản này là mình hơn, mình tự tin hơn“. Nó mang màu sắc cá nhân hơn, không chỉ trong nội dung cuốn sách mà cả trong thiết kế và trong tất cả các khâu sản xuất. Càng gần đến ngày sách ra mắt, chị càng nghĩ rằng cô gái ấy là chị hơn.

Chi: Hồi tháng Một năm 2021, ngay từ khi sách sold out (hết hàng) là chị đã liên hệ để tái bản sách. Các bạn ở đơn vị xuất bản mà trước đây chị từng cộng tác có nói rằng do CoVID và nhiều vấn đề xuất bản khác, nên các bạn không tập trung tái bản sách cũ nữa. Các bạn cũng động viên chị là tháng Tám 2021 khi hết hạn hợp đồng cộng tác thì chị có thể tự làm công tác tái bản. Bạn làm cùng chị ở thương hiệu sách cũng khuyên “Chi chuẩn bị từ bây giờ đi là vừa kịp.” Nên chị nghĩ: “À còn thiếu gì thời gian, mình cứ tha hồ!” Chị còn có ý định làm cả phiên bản sách nói, rồi phiên bản tiếng Anh cho tháng Tám.

Nhưng thực tế là trong thời gian đấy, cuộc sống của chị có rất nhiều thay đổi. Trong đó có cả việc thay đổi công việc và chuyển nhà. Quá trình đấy ngốn của chị hàng tháng trời, kế hoạch làm sách phải trì hoãn rất nhiều.

Điều chị biết ơn nhất khi làm việc với em là việc em luôn luôn ổn định, luôn hỗ trợ chị, ngay cả trong những khoảng thời gian mà cả tháng chị không phản hồi lại vì quá bận hoặc vì chị cần thời gian để suy nghĩ thêm. Chúng ta đang làm việc trong một xã hội phát triển và trong ngành công nghiệp sản xuất nội dung vận hành rất nhanh, vậy mà An chưa bao giờ giục chị. Em chỉ hỏi chị có ý tưởng gì không, có muốn thử nghiệm gì không. Cái mà chị thích nhất trong quá trình làm việc với An là sự thấu hiểu và sự bình ổn.

An: Vì một phần em là độc giả của chị và em biết cuốn sách này rất quan trọng với chị, em nghĩ là với một cuốn sách có nhiều cảm xúc như thế thì chị sẽ là người biết rõ nhất điều gì là tốt cho cuốn sách của mình. Em cho rằng nếu chị cần thời gian để suy nghĩ thì chúng ta nên sử dụng thời gian đấy. Em nghĩ chúng ta không nên cố gắng đi nhanh rồi sau đấy nhìn lại, lại thấy còn lợn cợn chỗ này chỗ kia.

Chi: Trong quá trình tái bản sách, chị đã có rất nhiều cảm giác tội lỗi vì chị thấy chị đẩy lùi ngày ra mắt rất nhiều lần. Chị đã từng nghĩ sách sẽ ra vào tháng Tám nhưng không được, tháng Mười cũng không được, rồi tháng Mười Hai nhưng cũng không được, rồi lại lùi đến tận tháng Ba năm 2022. Nhiều khi chị cũng cảm thấy tội lỗi với An vì khiến em phải đợi chị. Không biết em có cảm giác lấn cấn không? Có bao giờ em nghĩ “Ồ không biết chị Chi đang làm gì mà lại không trả lời mình? Không biết chị có thích sản phẩm mình làm không?” Em có cảm giác lo lắng khi làm việc với chị không?

An: Thật ra là… không ạ. Em nghĩ là có 3 lý do cho việc này:

Thứ nhất là em cũng theo dõi chị từ nhiểu năm rồi. Với phiên bản “chị Chi” mà em biết qua những bài viết thì em nghĩ nếu như chị chưa phản hồi thì nhất định đằng sau có một lý do.

Thứ hai là trong công việc của họa sĩ minh họa thì việc khách hàng trả lời chậm là hi hữu nhưng điều này hoàn toàn có thể xảy ra. Em cũng từng ở vị trí khách hàng khi làm trong công ty lớn. Nhiều khi không phải khách hàng không muốn trả lời mình mà là do họ có rất nhiều công đoạn cần thông qua và phê duyệt. Có rất nhiều thứ có thể ảnh hưởng đến việc đưa ra quyết định của khách hàng, họ không thông báo cho mình vì thật ra mình không liên quan trực tiếp. Em từng làm trong lĩnh vực an toàn, nên em luôn quan niệm: “chắc chắn thì hơn là nhanh”.

Còn một điều nữa, em học được nhờ đọc blog của chị, và cuốn Bốn thỏa ước của Miguel Ruiz, đó là mình chỉ nên tập trung làm tốt nhất những thứ mình có thể làm, ngoài ra thì không nên suy diễn. Nếu thật sự muốn biết, cần phải biết, thì mình nên mở lời hỏi, còn nếu cảm thấy nó không ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng công việc của mình thì mình không nên suy diễn linh tinh. 

An: Điều gì khiến chị bất ngờ khi làm việc cùng em ạ?

Chi: Điều chị bất ngờ nhất là: sau khi làm việc với em rồi thì chị mới biết em không phải họa sĩ toàn thời gian, và em cũng không học nghệ thuật mà làm về kỹ thuật. Điều đấy làm chị rất ngạc nhiên. Nhưng mà nó lại giải thích tại sao chị thích làm việc với em. Bản thân chị cũng là một người làm nghiên cứu và sáng tạo nội dung bán thời gian nên chị thích những cái ổn định và logic trong thiết kế và trong quá trình làm việc cùng em. Sự chuyên nghiệp và thời gian mà em phản hồi khiến cho chị nghĩ rằng phải là một người làm họa sĩ toàn thời gian thì mới có thể làm được điều đó. Sau này thì chị mới biết đây là một trong những dự án đầu tiên mà em làm với khách hàng. Khi nghĩ lại thì chị cảm thấy đây là một điều khiến chị ngạc nhiên nhưng không gây sốc. Chị nghĩ chính trải nghiệm làm 2 công việc khiến cho em làm được như vậy. Nền tảng kỹ thuật của em lại rất khớp với chị, một người làm nghiên cứu và sáng tạo nội dung song song.  

An: Bây giờ nhìn lại thì việc vẽ bìa cho Một cuốn sách về chủ nghĩa tối giản giống như chiếc chìa khóa mở ra một chương mới trong cuộc đời em ạ. Chắc hẳn đây là tổ hợp của các trùng hợp ngẫu nhiên, nhưng dự án này vẫn như một cột mốc quan trọng đối với em chị ạ.

Chi: Có điều này chị chỉ mới chia sẻ với Trí, CEO của Baola và Vibeji một lần, đó là Chi có khả năng phát hiện ra “nhân tài” từ rất sớm. Những ai Chi thấy tiềm năng và giới thiệu họ trong cộng đồng The Present Writer thì họ phát triển rất nhanh, thậm chí nhanh hơn Chi rất nhiều. Chị thực sự vui vì điều này. Nhưng tất nhiên là cũng phải tìm được những người có tiềm năng, có đạo đức, muốn mang những giá trị đến cộng đồng. Có những người cũng liên hệ chị để quảng bá sản phẩm, hay đánh bóng bản thân. Cái đấy không thật sự có cái giá trị với chị nhiều bằng con người.